• गौरी जानवेकर
• 01.04.25
• वाचनवेळ 11 मि.

बऱ्याचदा अशा बातम्या आपल्या वाचण्यात येतात- अत्यंत हलाखीच्या परिस्थितीत कुणा विद्यार्थ्याने अवघड परीक्षा पास केली, किंवा एखाद्या गरीब, पैशांची चणचण असणाऱ्या व्यक्तीने कोणाची तरी सापडलेली मौल्यवान वस्तू परत केली. असं काही वाचलं, की त्या व्यक्तींबद्दल कौतुक आणि आदर तर वाटतोच, पण त्यापलीकडेही मानवी मन नेमकं...

• गौरी जानवेकर
• 26.03.25
• वाचनवेळ 10 मि.

अलीकडच्या काळातील अस्वस्थ करणाऱ्या दोन घटना आपण बघितल्या. पहिली, मणिपूरमध्ये स्त्रियांची काढलेली नग्न धिंड आणि दुसरी म्हणजे महाडमध्ये दरड कोसळल्यामुळे झालेली मनुष्यहानी. एक आपत्ती मानवनिर्मित, तर दुसरी अर्धी मानवनिर्मित आणि अर्धी नैसर्गिक अशी म्हणावी लागेल. मानसिक आरोग्याच्या दृष्टीने विचार करता अशा घटना घडतात तेव्हा त्याची...

• गौरी जानवेकर
• 10.03.25
• वाचनवेळ 14 मि.

‘अन्न तारी, अन्न मारी, अन्नासारखा नाही वैरी' अशा म्हणी आपण लहानपणापासून ऐकलेल्या असतात; पण बहुतेकदा त्यावरून ‘अन्न जगण्यासाठी अत्यंत गरजेचं असतं' असा अर्थ घेतला जातो तो चुकीचा नाहीच. पण त्यापलीकडेही आपण खातो ते अन्न आपलं मन, बुद्धी, शरीर, नातेसंबंध या सगळ्यांवर परिणाम करत असतं. मानसिक...

• गौरी जानवेकर
• 18.02.25
• वाचनवेळ 13 मि.

अगदी लहान मुलांच्या भावना गुंतागुंतीच्या नसतात, मात्र पुढे वयानुरूप भावनिक गुंतागुंत बदलत जाते. मुलांच्या मानसिक समस्यांची विभागणी तीन गटांत करायला हवी. पहिला गट म्हणजे वाढीच्या संदर्भातील समस्या. दुसऱ्या गटात भावनिक आणि त्यातून निर्माण झालेल्या वर्तनाच्या समस्या येतात. तर तिसरा गट म्हणजे अत्यंत असुरक्षित...

• गौरी जानवेकर
• 11.02.25
• वाचनवेळ 11 मि.

माझ्या लहानपणी घराशेजारी एक आजी राहायच्या. त्यांची त्वचा सुरकुतलेली होती, पण चेहरा खूप मऊ लागायचा. मी त्यांच्या गालाला हात लावला की त्या गाणं म्हणायच्या- “म्हातारी बाई तुझं कातडं मऊ, डफळीला लावू गोड गाणी गाऊ!” त्या गाणं म्हणताना मी ताल धरून नाचायचे. आत्ता तो प्रसंग आठवला...

• गौरी जानवेकर
• 07.02.25
• वाचनवेळ 11 मि.

नेमका कसा असतो आणि कसा दिसतो हा एकाकीपणा?
एकाकीपणाला व्याख्येत कसं बसवायचं हा मानसशास्त्रापुढे प्रश्न होताच. त्याची सहज सोपी व्याख्या अशी- इतरांशी असलेलं अपेक्षित नातं आणि प्रत्यक्षात असलेलं नातं यामधलं अंतर म्हणजे एकाकीपणा.

एकाकीपणाचा अनुभव कसा असतो?
बरेचजण असं वर्णन करतात, की ‘मनात एक...

• गौरी जानवेकर
• 03.02.25
• वाचनवेळ 11 मि.

हतबलता
ऋतूजला सतत कोणी तरी बरोबर लागतं. आजूबाजूला सतत माणसं असावीत यासाठी तो प्रयत्न करतो. कारण आपण एकटे पडलो आणि काही अडचणी आल्या तर आपल्याला त्या सोडवता येणार नाहीत याची त्याला भीती वाटते. आजूबाजूला माणसं नसली तर उदासीनता त्याला घेरायला लागते. तरीही कधी कधी...

• गौरी जानवेकर
• 29.01.25
• वाचनवेळ 12 मि.

आयुष्यात आपल्याला अपेक्षित ते मिळत नाही तेव्हा..

संजीव लहानपणापासून खूप हुशार म्हणूनच ओळखला जात होता; पण पुढे काहीतरी बिनसत गेलं. तो कॉलेजमध्ये काही विषयांत नापास होत गेला, मग शिक्षणाची वर्षं लांबली. त्याचा उत्साह कमी होत गेला. अगदी कमी पगाराची नोकरी स्वीकारावी लागली. मग पुढची अनेक वर्षं...

• गौरी जानवेकर
• 22.01.25
• वाचनवेळ 12 मि.

समजा, आपण एखाद्या व्यक्तीला व्हॉट्सअॅपवर मेसेज पाठवला आणि तो त्या व्यक्तीने खूप वेळ पाहिलाच नाही... किंवा समजा, त्या व्यक्तीचं ‘लास्ट सीन' पाच मिनिटांपूर्वीचं आहे आणि तरी आपल्या मेसेजला १५-२० मिनिटं काहीच उत्तर आलं नाही तर...? पहिल्या परिस्थितीत कदाचित आपल्याला काळजी वाटेल, दुसऱ्या परिस्थितीत राग येईल....

• गौरी जानवेकर
• 11.01.25
• वाचनवेळ 10 मि.

माणूस मुळात असतो तरी कसा?

एखाद्या दिवशी अचानक एका प्रसिद्ध अभिनेत्याच्या आत्महत्येची बातमी येते आणि आपण खडबडून जागे होतो. कारण तोपर्यंत आपल्याला असं वाटत असतं, की माणसाने खूप पैसा कमावला किंवा तो प्रसिद्धीच्या शिखरावर पोहोचला की आनंदी राहत असेल. एखादी उच्चशिक्षित तरुणी तिच्या प्रियकराकडून अनेक...